Σε Καραντίνα η Δυτική Μακεδονία για το νέο κρούσμα λύσσας

Τα παραπάνω επεσήμανε ο αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς Δ. Σαββόπουλος στο Δελτίο Ειδήσεων του Top Channel.

Είναι το δεύτερο κρούσμα με τον επικίνδυνο ιό της λύσσας μέσα σε 25 ημέρες στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας (μετά το πρώτο που είχε εμφανιστεί στο Παλαιόκαστρο) και είναι πολύ ανησυχητικό, όπως τόνισε ο ίδιος. 

Το νεο κρούσμα εντοπίστηκε σε ένα κοπάδι ενός βοσκού, σε απόσταση 1000 μέτρων από τα σύνορα Αλβανίας. Τη Δευτέρα και την Τρίτη το τσοπανόσκυλο παρουσίασε αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά, ενώ, έπειτα, δάγκωσε δύο πρόβατα, και τα σκυλιά του ίδιου του κοπαδιού. Η αλλοπρόσαλλη αυτή συμπεριφορά έγινε αντιληπτή από το βοσκό και το γιό του.

Τα ζώα που δαγκώθηκαν (πέντε στο σύνολό τους, πρόβατα και σκυλιά), θα θανατωθούν με όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις), ενώ όπως τόνισε ο αντιπεριφερειάρχης, το κοπάδι όλο τέθηκε σε καραντίνα από τα αρμόδια κλιμάκια της κτηνιατρικής υπηρεσίας.

Ο κυνηγός που δεν φαίνεται να έχει δαγκωθεί, φέρει μια αμυχή στο πόδι έχει, μεταφέρθηκε προληπτικά στο νοσοκομείο και από εκεί το Νοσοκομείο θα ακολουθήσει (μετά από οδηγίες του ΚΕΛΠΝΟ), προληπτική θεραπεία στον κυνηγό.

Αύριο το μεσημέρι θα γίνει έκτακτη σύσκεψη για το θέμα, και θα αποφασιστούν οι περαιτέρω ενέργειες.

όλο το ρεπορτάζ από το kozanimedia.gr

Το πρόβλημα της λύσσας εντοπίζεται συχνότερα σε αδέσποτα ζώα που κατοικούν σε αγροτικές ή ημιαστικές περιοχές, όπου τα οικόσιτα ζώα είναι πιθανότερο να έρθουν σε επαφή με άγρια σαρκοφάγα.

Στην Ευρώπη, κάθε χρόνο καταγράφονται και επιβεβαιώνονται περίπου 6.000 κρούσματα σε ζώα (κυρίως άγρια σαρκοφάγα), ενώ 8 με 10 άνθρωποι πεθαίνουν από λύσσα.

Σε παγκόσμια κλίμακα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό υγείας, περίπου 50.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από την ασθένεια, κυρίως σε Ινδία και Αφρική.

Κύριοι φορείς του ιού είναι ζώα, όπως η αλεπού, το κουνάβι και η νυχτερίδα, που μπορούν να μεταφέρουν τον ιό της λύσσας σε αλλά ζώα και τον άνθρωπο.

Τα συμπτώματα στα ζώα είναι έντονη σιελόρροια, ανησυχία, καθώς και η εμφάνιση αφρού στο στόμα.

Σε περίπτωση μόλυνσης, απαιτείται άμεση έναρξη θεραπευτικής αγωγής με αντιλυσσικό εμβόλιο και αντιλυσσικό ορό προκείμενου να εξουδετερωθεί ο ιός.

Ο προληπτικός εμβολιασμός όλων των ζώων μπορεί να δημιουργήσει δίχτυ προστασίας για τη δημόσια υγεία ανακόπτοντας της μετάδοση του ιού.

Η λύσσα είναι οξεία λοιμώδης ιογενής νόσο του κεντρικού νευρικού συστήματος, που προσβάλλει όλα τα θηλαστικά και την νυχτερίδα, επίσης.

Ο ιός βρίσκεται στο σάλιο και μεταφέρεται με γλύψιμο ή δάγκωμα σε λύση συνέχειας του δέρματος.

Η λύσσα είναι ευρέως διαδεδομένη στα άγρια ζώα.

Η συχνότερη πηγή μόλυνσης του ανθρώπου είναι ο σκύλος και σπανιότερα η γάτα. Και άγρια ζώα μπορεί να μολύνουν τον άνθρωπο όπως ο λύκος, το τσακάλι, η αλεπού, η νυχτερίδα κ.α. Ειδικά οι νυχτερίδες, άλλες πάσχουν και άλλες είναι απλοί φορείς του ιού. Πάντως αναφέρεται στη βιβλιογραφία θάνατος σπηλαιολόγων από λύσσα με απλή εισπνοή σταγονιδίων μολυσμένου σάλιου νυχτερίδων που κατοικούσαν στο σπήλαιο. Αν νυχτερίδα με ιό στο σάλιο δαγκώσει άνθρωπο ή ζώο, η προσβολή, η νόσος και ο θάνατος είναι βέβαια.

Ο συστηματικός εμβολιασμός των κατοικίδιων ζώων μείωσε την συχνότητα της λύσσας.

Διακρίνονται δύο μορφές του ιού της λύσσας: ο φυσικός ιός και ο εργαστηριακός ιός (λαμβάνεται στα εργαστήρια από τον εγκέφαλο πειραματόζωων).

Ο φυσικός έχει μακρά επώαση, βρίσκεται στους σιελογόνους αδένες και δίνει στα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου την χαρακτηριστική εικόνα των σωματίων Negri, που είναι αθροίσματα ιών.

Ο εργαστηριακός έχει βραχεία επώαση, δεν υπάρχει στους σιελογόννους αδένες και δεν σχηματίζει σωμάτια Negri.

Ο ιός αδρανοποιείται με φορμόλη, υπεριώδεις ακτίνες, ηλιακό φως και οινόπνευμα.

Η επώαση κυμαίνεται από 10 ημέρες έως 8 μήνες (συνήθως 1-3 μήνες).

Διακρίνονται 3 φάσεις και στον άνθρωπο και στα ζώα.

Η πρόδρομος φάση, που διαρκεί 2-4 ημέρες, με μέτριο πυρετό, κακουχία, ανορεξία και υπερευαισθησία στον ήχο και στο φως.

Η φάση διέγερσης, που παρατηρείται μετά από 2 ημέρες, με διέγερση, σπασμούς μυών στόματος, φάρυγγα και λάρυγγα και υδροφοβία (και η απλή θέα νερού προκαλεί σπασμούς), καθολικούς σπασμούς και οπισθότονο.

Η παραλυτική φάση ακολουθεί, με κώμα και εικόνα περιφερικής κυκλοφορικής ανεπάρκειας.

Αν υπάρχει το ιστορικό δήγματος ζώου με λύσσα, επειδή η κλινική εικόνα είναι χαρακτηριστική, η διάγνωση είναι εύκολη.

Διαφοροδιάγνωση πρέπει να γίνεται από την πολιομυελίτιδα, την εγκεφαλίτιδα, όταν δεν υπάρχει ιστορικό δήγματος.

Εργαστηριακά ο ιός ανιχνεύεται στο σάλιο, στις εκκρίσεις της μύτης και του φάρυγγα, στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό και στα ούρα. Μετά τον θάνατο εξετάζεται ο εγκέφαλος, ο νωτιαίος μυελός και οι σιελογόνοι αδένες για ανεύρεση των ιών. Στον εγκέφαλο παρατηρούνται τα σωμάτια Negri.

Η αναζήτηση αντισωμάτων με ανοσοφθορισμό στον εγκέφαλο του ζώου γίνεται για διάγνωση με ακρίβεια 99,95%. Αν δεν βρεθούν αντισώματα ο άνθρωπος που υπέστη το δήγμα δεν υποβάλλεται σε θεραπεία.

Η νόσος καταλήγει πάντα σε θάνατο αν δεν αντιμετωπιστεί.

Αν εμφανιστούν εκδηλώσεις θεραπεία δεν υπάρχει. Συμπτωματικά χορηγούνται βαρβιτουρικά, φαινοθειαζίνες και παραλδεϋδη. Οι ασθενείς παρακολουθούνται για κυκλοφορική και αναπνευστική ανεπάρκεια σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

Τοπική αγωγή στο δάγκωμα

Το δήγμα του ζώου πλένεται με νερό και πράσινο σαπούνι. Με διάλυμα πράσινου σαπουνιού 20% γίνεται έγχυση με βελόνη στους εν τω βάθει ιστούς του τραύματος. Αυτό γίνεται μέχρι 1 ώρα από το δήγμα.

Μετά τον καλό καθαρισμό γίνεται τοπικά υπεράνοσος αντιλυσσικός ορός με διαπότιση και των εν τω βάθει ιστών του δήγματος,

1. Ανθρώπειος άνοση αντιλυσσική σφαιρίνη (Human Rabies Immune Globulin Human, HRIG). Ο ορός χορηγείται εφάπαξ σε δόση 20 IU/Kg όσο το δυνατόν κοντά στο δάγκωμα, όχι πέραν των 72 ωρών. Το μισό της δόσεως χορηγείται ενδομυϊκά και το άλλο μισό κοντά στην πληγή. Η HRIG δεν πρέπει να χορηγείται με την ίδια σύριγγα, ούτε στο ίδιο ανατομικό σημείο με το εμβόλιο. Λόγω του ότι η HRIG μπορεί να αναστείλει εν μέρει την ενεργητική παραγωγή αντισωμάτων δεν πρέπει να χορηγείται δόση υψηλότερη από τη συνιστώμενη.

2. Αντιλυσσικό εμβόλιο

Με το εμβόλιο η νόσος αποφεύγεται στις περισσότερες περιπτώσεις.

-Εάν ένας άνθρωπος υποστεί γλύψιμο του δέρματος (όχι βλενογόννου) και το δέρμα δεν έχει σχίσιμο ή εκδορές, καμιά θεραπεία δεν απαιτείται.

-Εάν ο άνθρωπος δαγκωθεί από ζώο γνωστό, το ζώο είναι υπό επητήρηση για 10 ημέρες.

Εάν το ζώο δεν εμφανίσει λύσσα δεν γίνεται θεραπεία.

Αν όμως εμφανίσει λύσσα, τότε γίνεται αντιλυσσικός ορός και εμβόλιο όταν το ζώο εμφανίσει τα πρώτα συμπτώματα λύσσας.

Εάν το ζώο με λύσσα εξαφανιστεί και δεν εξετασθεί ο εγκέφαλος αρχίζει αμέσως η θεραπεία.

-Αν το δάγκωμα είναι βαρύ και το ζώο γνωστό γίνεται αντιλυσσικός ορός και το ζώο τίθεται υπό επιτήρηση.

Αν το ζώο δεν εμφανίσει λύσσα σε 5 ημέρες δεν γίνεται άλλη θεραπεία.

Αν εμφανίσει το ζώο λύσσα γίνεται εμβόλιο.

Αν το ζώο εξαφανίσθηκε γίνεται ορός και εμβόλιο.

α) Mετά από δήγμα άγνωστου ή λυσσασμένου σκύλου ή γάτας. Σε περίπτωση γνωστού ζώου, παρακολουθείται επί 10ήμερο

β) Mετά από δήγμα νυκτερίδας, αλεπούς, λύκου ή άλλου άγριου ζώου

γ) Mετά από δήγμα τρωκτικών ή λαγόμορφων ζώων, που δεν είναι δυνατόν να παρακολουθηθούν.

Προφυλακτικά χορηγείται και σε κτηνίατρους, άτομα που ασχολούνται στο εργαστήριο με καλλιέργειες ιού λύσσας ή άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με ζώα.

Aντενδείξεις: Η κύηση δεν αποτελεί αντένδειξη για τον εμβολιασμό.

Aνεπιθύμητες ενέργειες: Συνήθως ερυθρότητα, οίδημα και πόνος στο σημείο του εμβολιασμού. Σπανίως συστηματικές αλλεργικές αντιδράσεις, πυρετός, ρίγος, κεφαλαλγία, ζάλη, καταβολή δυνάμεων, αρθραλγίες, κοιλιακά άλγη, διάρροια.

Aλληλεπιδράσεις: Tα ανοσοκατασταλτικά και ανθελονοσιακά φάρμακα, όπως η χλωροκίνη και η κορτιζόνη μπορεί να παρεμποδίσουν την ανάπτυξη ανοσίας.

Προσοχή στη χορήγηση: Σε άτομα που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή.

Δοσολογία:

α) Μετά από πιθανή έκθεση στον ιό συνιστώνται 5 δόσεις του 1 ml ενδομυϊκώς τις ημέρες 0, 3, 7, 14 και 28, και χορήγηση ειδικής υπεράνοσης ανοσοσφαιρίνης. Ο Π.O.Y. πρόσφατα συνιστά και μία έκτη δόση 90 ημέρες, μετά την 1η δόση.

Σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί στο παρελθόν με 3 τουλάχιστον δόσεις, πρέπει να χορηγούνται μόνο 2 δόσεις, 0 και 3 ημέρες μετά την έκθεση.

β) Σε προφυλακτική χορήγηση συνιστώνται 3 δόσεις του 1 ml ενδομυϊκώς τις ημέρες 0, 7, 21 ή 28 και αναμνηστικές δόσεις κάθε 2 χρόνια.

Τα θεραπευτικά σχήματα ισχύουν για άτομα κάθε ηλικίας και για παιδίά.

Το αντιλυσσικό εμβόλιο γίνεται στον δελτοειδή μυ στους ενήλικες και τα μεγαλύτερα παιδίά και στην πρόσθια έξω επιφάνεια του μηρού στα βρέφη και νήπια.

HRIG: Αντιλυσσική ανοσοσφαιρίνη (ανθρώπινη).

HDVC: Εμβόλιο αναπτυγμένο σε ανθρώπινα διπλοειδή κύτταρα.

RVA: Προσροφημένο αντιλυσσικό εμβόλιο αναπτυγμένο σε διπλοειδή κύτταρα πιθήκου Rhesus.

Βιβλιογραφία

Ειδική Νοσολογία Γαρδίκας, Εκδ. Παριζιάνος